TUMPENGAN

TUMPENG
“Tumpeng” iku cara nyuguhake sega lan lawuh jroning wangun bucu amarga saka kuwi banjur diarani sega tumpeng. Olahan sega sing dianggo umume arupa sega kuning, senadyan kerep uga digunakake sega putih biasa utawa sega uduk. Cara nyuguhake sega iki mligi Jawa utawa masyarakat Betawi katurunan Jawa lan biasane disuguhake wektu kenduri utawa prayaan mengeti kedadeyan wigati. Senadyan mangkono, masyarakat Indonesia wis ngenal kagiatan iki sacara umum. Tumpeng uga diarani tumpukan sega kang padhet.Tumpeng bentuke kerucut. Bentuk kerucut nduweni filosofi pangarep-arep supaya urip saya munggah lan dhuwur ing bab drajat, pangkat, lan martabat. Tumpeng tau diklaim dadi duwekke Malaysia. Dene pangan liyane kang uga diklai yaiku kupat, cendol, lan rendang.Tumpeng kanggo ubarampe upacara ingkang sifatipun seneng utawa suka uga sedhih. Ing acara ritual, tumpeng biyasane dihias karo sayuran lan iwak kang nduweni teges kang sakral lan nduweni pralambang lan pangarep-arep. Tumpeng bentuke kerucut lan ditata ing wadah utawa tampah kang dilemeki godhong gedhang. Tumpeng manggone ing tengah lan diubengi lauk lan sayur. Jaman biyen tumpeng wernane putih, nanging supaya katon endah tumpeng banjur diwernani. Saiki tumpeng kuning kang dienggo ing upacara-upacara khusus. Saliyane tumpeng kuning kang kanggo upacara tradisional masyarakat Jawa, uga ana (tumpeng putih). Jaman saiki banjur ana tumpeng-tumpeng kanthi werna liyane, kayata tumpeng ijo (daun suji campur daun pandan), tumpeng ireng (biji keluwek utawa abu merang padi), tumpeng abang (sari angkak utawa sari bayam abang), lan tumpeng oren (sari wortel) Tumpeng yaiku sega kang bentuke kerucut kanthi werna-werna lauk pauk.Tumpeng dihidangke ing tampah kang arupa nampan gedhe, bunder, saka anyaman pring.Tumpeng biyasane dienggo ing upacara tradisional.
Tumpeng ing ritual Jawa ana macem-macem jinise, ana tumpeng sangga langit, Arga Dumilah, Tumpeng Megono lan Tumpeng Robyong.Tumpeng kebak ing simbol kang nggambarake makna kauripan. Tumpeng robyong asring dienggo dadi sarana upacara Slametan (Tasyakuran). Tumpeng Robyong dadi simbol keslametan, kasuburan lan kasejahteraan.Tumpeng kang bentukke kaya Gunung nggambarake kamakmuran kang langgeng.Banyu kang mili saka gunung bakal nguripi tanduran-tanduran.Tanduran kang bentuke ribyong diarani semi utawa semen kang tegese uri lan thukul ngrembakan. Tumpeng Sejarah Bentuk tumpeng kaya bentuk gunung. Indonesia kalebu nagara kepulauan kang nduweni akeh gunung merapi.  Nenek moyang warga Indonesia nduweni persepsi tumprap gunung. Gunung dianggep papan panggonan kang luhur.  Sega tumpeng utawa tumpengan nduweni teges simbol gunung Mahameru.  Tum­peng iki da­di tra­dhi­si su­guh­an kang di­gu­na­ka­ke jro­ning upa­ca­ra kang asi­pat ka­se­dhih­an ut­awa gum­bi­ra. Sa­we­ta­ra sum­ber nye­bu­ta­ke ma­na­wa ja­man mbi­yen tum­peng mes­thi di­su­gu­ha­ke sa­ka se­ga pu­tih.
 Se­ga pu­tih lan la­wuh jro­ning tum­peng iku ngan­dhut mak­na, yai­ku se­ga pu­tih kang wu­ju­de ka­ya gu­nung­an utawa ke­ru­cut iku nglam­ba­nga­ke ta­ngan kang nyem­bah mring Pa­nge­ran. Se­ga pu­tih uga nglam­bang­ke sa­mu­ba­rang ka­lir kang di­pa­ngan, da­di ge­tih lan da­ging ku­du di­pi­lih sa­ka sum­ber kang re­sik lan ha­lal. Wu­jud gu­nung­an iku uga bi­sa di­te­ge­si mi­nang­ka pa­nga­jab su­pa­ya ka­ra­har­ja­ning urip ma­nung­sa san­sa­ya mung­gah lan dhu­wur. Kus­ta­wa Esye, Pang­ar­sa Ko­mu­ni­tas Kiai Da­mar Se­su­luh, mra­te­la­ka­ke tum­peng ut­awa in­thuk-in­thuk iku ngan­dhut pi­wu­lang lu­hur, yaiku pa­nga­ja­be ma­nung­sa ma­rang ku­was­aning Pa­ngeran. Jro­ning uri­pe ma­nung­sa ing do­nya iku ana tra­pe, ka­ya kang ka­gam­bar ing tum­peng. Sa­na­jan wu­ju­de ke­ru­cut, sa­ja­ne tum­peng iku ka­pa­ra da­di te­lung trap. Ngi­sor dhe­we, te­ngah lan pu­cu­kan ut­awa dhu­wur dhe­we. Ka­beh ngan­dhut pi­wu­lang. Pe­rang­an pa­ling ngi­sor dhe­we kang di­pa­sa­ngi gu­dha­ngan lan ja­jan­an iku da­di ge­gam­ba­ra­ning do­nya­ne ma­nung­sa.  De­ne trap ka­lo­ro utawa te­ngah iku da­di sa­ra­na me­ne­ping ra­sa ma­nung­sa kang­go nu­ju ka­sam­purn­an. De­ne pu­cuk dhe­we da­di sim­bul pa­nga­ja­be ma­nung­sa mring Gus­ti kang­go ngga­yuh ka­ba­ha­gyan ha­ki­ki. Yai­ku kang di­ara­ni il­mu sang­kan pa­ra­ning du­ma­di ana ing pu­cukan tum­peng ku­wi. Mu­la ing pu­cu­kan di­tan­ce­pi lom­bok abang nga­cung je­jeg. Iku kang­go pe­pe­ling su­pa­ya ma­nung­sa ku­du tan­sah eling ma­rang Kang Ma­ha Tung­gal, yai­ku Pa­ngeran. Ja­man mbi­yen, se­se­puh kang mim­pin do­nga sla­me­tan lum­ra­he ba­kal ngu­dhar dhi­sik mak­na kang ka­kan­dhut jro­ning su­guh­an tum­peng. Kan­thi ca­ra kang mang­ko­no iku wong kang melu sla­me­tan ba­kal ma­nger­teni mak­na tum­peng lan an­tuk we­dha­ran kang aru­pa pi­wu­lang urip sar­ta pe­pe­ling. 
sumber : MOEXTY'S TUGAS BAHASA JAWA 
dipun pundhut saking : http://septyanaindah.blogspot.co.id/2014/11/artikel-bahasa-jawa.html

Share this

Related Posts

:)
:(
hihi
:-)
:D
=D
:-d
;(
;-(
@-)
:P
:o
:>)
(o)
:p
:-?
(p)
:-s
(m)
8-)
:-t
:-b
b-(
:-#
=p~
$-)
(y)
(f)
x-)
(k)
(h)
cheer